• Mirosława MYCAWKA: Adaptacja zapożyczeń frazeologicznych w polszczyźnie na przykładzie zwrotu "zamiatać/zamieść coś pod dywan"
  Wraz z wieloma zapożyczeniami leksykalnymi z języka angielskiego trafiły do polszczyzny kalki frazeologiczne. Jedną z nich jest zwrot „zamiatać/zamieść coś pod dywan”. Artykuł zawiera analizę sposobów przyswajania tego związku wyrazowego w polszczyźnie z uwzględnieniem licznych innowacji w jego budowie, składzie leksykalnym, semantyce i łączliwości. Sformułowane zostały także ogólniejsze wnioski na temat adaptacji obcych zapożyczeń w języku polskim.
• Marcin ZABAWA: "Promotor", "prezenter" i inne: innowacje semantyczne w nazwach zawodów
  Świat szeroko rozumianej pracy ulega dziś bardzo silnym przeobrażeniom, a co za tym idzie – zmienia się także opisujący go język. Pojawiają się wciąż nowe konstrukcje określające nie tylko nieznane wcześniej zawody, ale i te stare, co wymusza konieczność prowadzenia stałych badań w tym zakresie. Celem artykułu jest zatem przedstawienie kilku najnowszych neosemantyzmów związanych z nazwami zawodów. Autor koncentruje się na opisie następujących noeosemantyzmów: „promotor”, „prezenter”, „rezydent” oraz „animator”. W artykule porównano obecne i dawniejsze znaczenia wyszczególnionych wyrazów; ich nowe znaczenia zostały zilustrowane przykładami pochodzącymi z NKJP oraz tekstów ogłoszeń opublikowanych w Internecie.
• Barbara BATKO-TOKARZ: Klasyfikacja haseł słownikowych do pola tematycznego płeć
  Celem artykułu jest ukazanie problemów i wątpliwości badawczych, jakie pojawiają się podczas klasyfikacji tematycznej haseł słownikowych. Widać to bardzo wyraźnie w wypadku klasyfikacji do pola tematycznego Ťpłećť. Autorka opisuje funkcjonowanie tego pola w różnych klasyfikacjach tematycznych, a następnie próbuje wskazać orientacyjną liczbę nazw, w których dopatrywać się możemy wyznaczników płci, i wyodrębnić grupy semantyczne, w których informacja o płci wydaje się pierwszoplanowa, a więc ważna z punktu widzenia typologii tematycznej, a także te, w których choć występuje, jest drugoplanowa, a więc nieistotna dla podziału tematycznego.
• Agnieszka SIERADZKA-MRUK: Konstrukcje analityczne we współczesnym polskim stylu liturgicznym
  Styl liturgiczny należy do głównych odmian stylu religijnego. Niniejsze opracowanie wykazuje, że ważną właściwością tego stylu jest bardzo częste występowanie form analitycznych. W artykule omawia się podobieństwa i różnice między polską wersją Mszału rzymskiego a oryginałem łacińskim, następnie podaje się prawdopodobne przyczyny wspomnianych różnic i przeprowadza próbę oceny poprawności używanych w przekładzie konstrukcji analitycznych.
• Marek RUSZKOWSKI: Funkcje antonimów we współczesnej polszczyźnie
  Najczęściej antonimy definiuje się jako wyrazy lub konstrukcje o znaczeniach przeciwstawnych, czyli takich, które odnoszą się do skrajnych wartości danej cechy (wysoki – niski, specjalista – dyletant, szybko – wolno). Antonimami nazywa się również pary wyrazów o znaczeniach odwrotnych (zakochać się – odkochać się, zasypiać – budzić się, kłaść się wstawać). Funkcje zestawień skontrastowanych semantycznie zależą we współczesnej polszczyźnie od typu tekstu, w którym one występują. Ogólnie można powiedzieć, że antonimy wskazują na przeciwstawne cechy i właściwości opisywanych elementów lub na krańcowe fazy jakiegoś procesu, koncentrują się na dwubiegunowym postrzeganiu rzeczywistości oraz dobitniej wyrażają treść. W stylu naukowym kontrastowe zestawianie terminów wiąże się często z najprostszymi dychotomicznymi klasyfikacjami. W wypowiedziach dziennikarskich antonimy wykorzystywane są do gry słów, która ma zaskoczyć odbiorcę i uatrakcyjnić tekst, oraz służą do relacjonowania konfliktu, który jest często osią relacji dziennikarskiej. W języku reklam służą pokazywaniu opozycji produktów „dobrych” i „złych”. Poza tym organizują językowo wypowiedź oraz ułatwiają zapamiętywanie sloganów reklamowych. W stylu artystycznym łączą wiele funkcji już wymienionych, przybierając niekiedy postać oksymoronu.
• Małgorzata MAGDA-CZEKAJ: Historyczne a współczesne nazwy relacji rodzinnych
  Nazwy pokrewieństwa, w powiązaniu ze zmieniającym się pojęciem rodziny, od okresu średniopolskiego do czasów współczesnych nie były trwałe i ulegały zmianom. Część terminów funkcjonuje do dziś (np. pradziadek, prawnuk, ciocia, wujek, teść, synowa), niektóre są wieloznaczne (np. kuzyn, szwagier), pewne wychodzą z użycia (np. stryj, brat stryjeczny, siostra cioteczna), a inne znikły zupełnie (dziewierz, zełwa). Proces zaniku, ograniczenia lub zunifikowania (stryj wuj) terminologii jest odpowiedzią na zmiany społeczne, także strukturę rodziny i jej funkcjonowanie. Brak czy też ograniczenie kontaktów z dalszymi krewnymi, a w konsekwencji mniejsza intensywność więzi, prowadzą do redukowania terminologii pokrewieństwa. W ponowoczesnym społeczeństwie nomenklatura pokrewieństwa ulega modyfikacji, dostosowując się do alternatywnych form życia rodzinnego.
• Przemysław DĘBOWIAK, Jadwiga WANIAKOWA: Kartacz i kartusz - historia i etymologia dwóch zapożyczeń
  Artykuł zajmuje się historią i etymologią dwóch zapożyczeń w języku polskim, mianowicie kartuszem i kartaczem. Omawia semantykę obu wyrazów i wskazuje języki, z których zostały one zapożyczone. Prezentuje także pokrótce historię tych wyrazów w języku niemieckim, francuskim i włoskim. W konkluzji wskazuje się wspólny etymon obu zapożyczeń, jakim jest łac. c(h)arta.

ZE ZJAWISK WSPÓŁCZESNEGO JĘZYKA

• Piotr ŻMIGRODZKI: „Budżetowy zestaw kina domowego”
• Ireneusz BOBROWSKI, Czy Joanna Mucha gwałci język?
• Stanowisko Rady Języka Polskiego w sprawie żeńskich form nazw zawodów i tytułów, przyjęte na posiedzeniu plenarnym Rady 19 marca 2012 roku

RECENZJE

• Maciej CZESZEWSKI, Katarzyna FOREMNIAK: Ludzie i miejsca w języku. Słownik frazeologizmów eponimicznych (przez S. BĄBĘ)

KRONIKA

• Milica MIRKULOVSKA, Wręczenie Profesorowi Janowi Sokołowskiemu Medalu im. Blaże Koneskiego Macedońskiej Akademii Nauk i Sztuk za rok 2010
• Henryk DUSZYŃSKI: Ogólnopolska konferencja naukowa Wiele kultur i wiele języków (Bydgoszcz, 29 września – 1 października 2011 r.)
• Iwona BIJAK, Maciej MATKOWSKI: Sprawozdanie z konwersatorium naukowego Osobiste – prywatne – intymne w przestrzeni publicznej, Katowice, 17 listopada 2011 roku
• Rafał ROSÓŁ, Sprostowanie

Nowości wydawnicze i książki nadesłane